نشریه مدیریت منابع انسانی

Transcript

1 9 و 1 بهار و تابستان 9313/ سال 9/ شماره 2/ صفحه نشریه مدیریت منابع انسانی ورزش در رابطه سرمایه اجتماعی و بهرهوری کارکنان ادارات ورزش و جوانان استان آذربایجان غربی خسرو خضرپور محمد مازیاری و رضا صابونچی 2 کارشناسیارشد تربیت بدنی و علوم ورزشی دانشگاه آزاد اسالمی واحد بروجرد کارشناسیارشد مدیریت ورزشی دانشگاه ارومیه 3 استادیار مدیریت ورزشی دانشگاه آزاد اسالمی واحد بروجرد تاریخ دریافت: 9313/3/3 تاریخ پذیرش: 9313/3/22 چکیده هدف: هدف از انجام اين تحقيق بررسی رابطه سرمايه اجتماعی و بهرهوری کارکنان ادارات ورزش و جوانان استان آذربايجان غربی بود. روششناسی: روش تحقيق از نوع آذربايجان غربی با مدرک حداقل ديپلم )111=N( تشکيل میداد دن توصيفی همبستگی بود. جامعه آماری تحقيق را کليه کارکنان ادارات ورزش و جوانان استان که با استفاده از جدول مورگان تعداد 58 نفر به عنوان نمونه آماری مشخص شدند. ابزار جمعآوری دادهها دو پرسشنامه سرمايه اجتماعی با 01 سؤال و پرسشنامه بهرهوری با 20 بود. روايی پرسشنامهها بهشکل صوری و پايايی آنها با استفاده از آزمون آلفای کرونباخ به ترتيب 58/ برای تحليل دادهها از آزمون ضريب همبستگی اسپيرمن و رگرسيون چندگانه استفاده شد. سؤال 1/58 محاسبه شد. یافتهها: نتايج تحقيق نشان داد که بين سرمايه اجتماعی با بهرهوری )1/868=r 1/111=p( بين بعد شناختی سرمايه اجتماعی با بهرهوری )1/224 =r 1/111=p( و بين بعد ساختاری سرمايه اجتماعی با بهرهوری )1/828 =r 1/111=p( رابطه مثبت و معنیدار وجود دارد. بهرهوری را پيشبينی میکنند )18/18= همچنين تحليل رگرسيون نشان داد که ابعاد شناختی و ساختاری سرمايه اجتماعی 08/1 درصد از واريانس F 1/111=p(. نتیجهگیری: با توجه به نتايج تحقيق بهمنظور افزايش بهرهوری کارکنان توجه به سرمايه اجتماعی اجتنابناپذير است. واژههای کلیدی: سرمايه اجتماعی بهرهوری ادارات ورزش و جوانان. E - mail: kh.khezerpoor@yahoo.com *نویسنده مسئول: تلفن:

2 مقدمه جهان امروز شاهد شکوفايی و توسعه روزافزون پديدههای اجتماعی میباشد و برای سازمانها به دنيای رقابتی تبديل شده است که هر سازمان برای حفظ بقای خود بايد بهگونهای عمل نمايد تا بتواند بقای خود را تضمين کند )محرم زاده 0(. 1858: بهطور سنتی وجود سه نوع سرمايه )طبيعی فيزيکی و انسانی( در کنار يکديگر مبنايی برای توسعه و عملکرد اقتصادی فرض شده است )آمبروس 0110(. 1 بهعالوه برای رسيدن به اهداف سازمانی در ابتدا عقيده بر اين بود که با باال بردن سرمايههای فيزيکی مالی و انسانی سازمان درجهت رشد و ترقی و نهايتا دستيابی به اهداف مورد نظر هدايت میشود. اما امروزه برخالف گذشته در کنار منابع فوق سرمايههای ديگری تحت عنوان سرمايه اجتماعی مطرح میشود )آشنا 0(. 1852: استفاده بهينه از سرمايههای مالی فيزيکی و انسانی در سازمان بدون سرمايه اجتماعی يعنی بدون شبکه روابط متقابل بين اعضای سازمان که توأم با اعتماد محبت دوستی و درجهت حفظ ارزشها و هنجارهای سازمانی باشد امکانپذير نيست )فقيهی و فيضی 1858(. امروزه به اين مهم پی بردهاند که توسعه هر جامعه در گرو افزايش سطح سرمايه اجتماعی سازمانها و نهادهای فعال در آن است )ژانگ و فانگ 0116(. 0 اهميت روابط اجتماعی و موضوع سرمايه اجتماعی در سازمان بحث جديدی است که در دهه اخير رونق گرفته و موفقيت سازمانها و اثر بخشی آنان با ايجاد و توسعه سرمايه اجتماعی در سازمان قرين شده است )فقيهی و فيضی 1858(. )0110( 8 بيان میکند سرمايه اجتماعی به پيوندها و ارتباطات ميان اعضای يک شبکه به مثابه منبع باارزشی که با فرانسيس 2 خلق هنجارها و اعتماد متقابل موجب تحقق اهداف اعضا میشود اشاره دارد. اين مفهوم دارای دو بعد اصلی يعنی بعد شناختی 8 میباشد. بعد شناختی به بخش نامحسوس سرمايه اجتماعی مانند ارزشها روابط متقابل اعتماد هنجارهای و بعد ساختاری اجتماعی يکپارچگی اعضا و رفتار و نگرشها اشاره دارد )لوک لی 0118( 6 و بعد ساختاری سرمايه اجتماعی روابطی را که در سازمانها يافت میشود در نظر دارد و شامل تجربيات و فعاليتهای جمعی فرآيند تصميمگيری جمعی و شفاف و ساختار 8 و سازمانی افقی میشود. بدين معنا که ميزان ارتباطی که افراد با يکديگر در سازمان برقرار میکنند را دربرمیگيرد )بولينو )0110( 5 استدالل کردند سرمايه اجتماعی با توجه به نوع شبکه و مقياس همکاران 0110(. همانطور که ستون و هادج اجتماعی متفاوت است. اهميت اين مطلب در مورد سازمانهای ورزشی دو چندان است زيرا تحوالت و پيشرفتهای کمی و کيفی رويدادهای ورزشی از يکطرف و طبيعت مشارکتپذيری ورزش و تربيتبدنی از طرف ديگر موجب شده تا سازمانه یا ورزشی بهعنوان حيطهای برای خلق و توسعه سرمايه اجتماعی شناخته شوند )جاروی 0118(. 4 از طرفی تالش برای بهبود بهرهوری تالش برای زندگی بهتر افراد جامعه است. در دنيای رقابت آميز امروز بهرهوری بهعنوان يک فلسفه و يک ديدگاه مبتنی بر استراتژی بهبود مهمترين هدف سازمان را تشکيل میدهد. فلسفه بهبود بهرهوری در سازمانها موجب میشود نيروی انسانی بتواند بهتر فکر کند بيانديشد بيافريند نوآوری کند و نگرش سيستماتيک پيدا کند. تفکری که و همکاران )0111( 11 هدفگيری آن بهجای حال و گذشته خلق و ساختن آينده است )طاهری 6(. 1841: بهطوری که لوئيس اظهار میدارند که بهرهوری در حقيقت طراحی و ارائه الگوی کامل عمل در سازمان و چگونگی دستيابی به آن است. سرمايه اجتماعی از راههای مختلف بهرهوری نيروی انسانی سازمانها را تحت تأثير قرار میدهد. هزينههای پايينتر تبادالت نرخ پايين 1 - Ambrose 2 - Zhang and Fung 3 - Francis 4 - Cognitive dimension 5 - Structural dimension 6 - Lock Lee 7 - Bolino 8 - Stone and Hughes 9 - Jarvie 10 - Lewis 942

3 تر جابهجايی افراد تسهيم دانش و نوآوری ريسکپذيری و بهبود کيفيت محصوالت از جمله راههايی است که سرمايه اجتماعی از طريق آنها بر بهرهوری تأثير میگذارد )نيکچه فراهانی و نظری 1858(. پيچيدگی محيط کار مستلزم بهبود بهرهوری برای تأثير بر کيفيت منابع انسانی است و اين برای موفقيت سازمانهای ورزشی ضروری است. در مطالعات بسياری رابطه سرمايه اجتماعی با کارآفرينی مشارکت ورزشی کيفيت زندگی کاری تعهد کارکنان و غيره مورد بررسی قرار گرفته است. ماجدی و لهسايیزاده )1858( نيز در تحقيقی نشان دادند که سطح باالی سرمايه اجتماعی به سطح باالی رضايت از کيفيت زندگی میانجامد. همچنين غفاری و اونق )1858( در تحقيقی به بررسی ارتباط بين سرمايه اجتماعی و کيفيت زندگی کاری در گنبد کاووس پرداختند. يافتههای اين تحقيق نشان داد که رابطه بين دو سازه سرمايه اجتماعی و )0118( 1 نشان داد که سطح باالی سرمايه اجتماعی سطح باالتری از کيفيت زندگی کاری معنیدار بود. نتيجه تحقيق رکيونا رضايت شغلی و کيفيت زندگی در محيطکاری ايجاد میکند. شارع پور و همکاران )1858( نشان دادند که مؤلفههای سرمايه اجتماعی )ارتباطات دوستانه اعتماد به دوستان اعتماد به همسايگان و انجام فعاليتهای داوطلبانه( همبستگی معنیداری با مشارکت ورزشی دارند. محرمزاده و همکاران )1854( در پژوهش خود به اين نتيجه دست يافتند که بين سرمايه اجتماعی و ابعاد شناختی و ساختاری آن با کارآفرينی در اداره کل تربيتبدنی استان آذربايجان غربی رابطه مثبت و معنیدار وجود دارد. )0116( 0 نشان داد که عضويت در سازمانهای داوطلبی ورزشی سرمايه اجتماعی را شکل داده و موجب اعتماد عمومی و سيپل تعهد سياسی میشود و بهطور کلی اثر سازمانهای ورزشی در شکلگيری سرمايه اجتماعی ضعيفتر از سازمانهای داوطلبی است. بهعالوه چاليپ )0116( 8 بيان میکند که حس اجتماعی که از طريق رويدادهای ورزشی ايجاد میشود سرمايههای اجتماعی را پرورش میدهد و رويدادهای ورزشی به تسهيل روابطی که پيش از اين امکانپذير نبوده کمک میکنند. دارسی و همکاران )0112( نيز نشان دادند که سرمايه اجتماعی برای فعاليتهای سازمانهای ورزشی مهم است و حسی قوی از تعلق و حمايت متقابل بهويژه برای اعضای باشگاهها فراهم میکند و يک پايگاه قدرت در سطح محلی منطقهای و ملی بهوجود میآورد. بهعالوه سرمايه اجتماعی هم در سطح فردی و هم در سطح جمعی با باالبردن مهارتهای فردی منجر به توسعه سرمايه انسانی میشود. همچنين در تحقيقات زيادی به بررسی عوامل تأثيرگذار بر بهرهوری پرداخته شده است. مقدس و احمدی) 1851 ( نتيجه گرفتند که برخی از عوامل مانند شرايط محيطی و فيزيکی حاکم بر محل کار پاداشهای اجتماعی و تاريخ استخدام بر بهرهوری تمام کارکنان از هر موقعيت و رده سازمان تأثير داشتهاند. نتايج تحقيق کارگر و همکاران )1858( حاکی از آن بود که نقش نيروی انسانی و مديريت در بهرهوری حياتی و مهم میباشد. بهعالوه رابطه فرهنگ سازمانی با بهرهوری توسط اسدی )1851( در مديران سازمان تربيتبدنی اسدی و رهاوی )1858( در مديران تربيتبدنی آموزش و پرورش و سيد عامری )1858( در ادارات تربيتبدنی استانهای آذربايجان غربی و شرقی نيز بررسی شده است. نتايج نشان داد که بين فرهنگ سازمانی با بهرهوری رابطه مثبت و معنیداری وجود دارد. نتيجه تحقيق مشرف جوادی و همکاران )1858( که عوامل مؤثر بر افزايش بهرهوری سازمان تربيتبدنی را مورد بررسی قرار داده بودند نشان داد که در افزايش بهرهوری بخش اداری مالی بيشترين اهميت را دارد و بخشهای ورزش قهرمانی ورزش همگانی و آموزش و پژوهش در ردههای بعدی قرار داشتند. اهلل وردی و همکاران )1854( نيز نشان دادند که مهمترين عوامل مؤثر بر بهرهوری منابع انسانی از ديدگاه مديران ميانی شيوه و سبک مديريتی سازمان و عوامل فردی است. ساباتينی )0115( 2 رابطه معنیدار بين سرمايه اجتماعی و بهرهوری نيروی کار را در بنگاههای کوچک و متوسط 1-Requena 2- Seippel 3- Chalip 4- Sabatini 941

4 گزارش کرد. بروکز و نافوکو )0116( 1 نيز بيان میکنند که بين توسعه منابع انسانی و سرمايه اجتماعی با بهرهوری رابطه وجود 8 و همکاران) 0111 ( در شرکتهای خدماتی ايتاليا دارد. آپهوف و ويجی آراتنا )0111( 0 در سازمان کشاورزی سريالنکا و گريو ساالران )0111( 2 در سازمان آموزش عالی استراليا نشان دادند که سرمايه اجتماعی بر بهرهوری تأثيرگذار بوده و با آن رابطه دارد. تحقيقات نشان دادهاند سرمايه اجتماعی تأثير قابل توجهی در اقتصاد و توسعه کشورهای مختلف دارد. سرمايه اجتماعی برخالف ساير سرمايهها بهصورت فيزيکی وجود ندارد بلکه اصل تعامالت و هنجارهای گروهی و اجتماعی بوده است )علوی 1851 (. رسيدن به توسعه جامعه مدنی معيارهای جهانشمول و غيره بدون وجود سرمايه اجتماعی ممکن نيست )شارعپور و حسينیراد 1858(. بهمنظور تعيين شاخصها و عوامل مهم در بهرهوری در هر يک از سازمانهای ورزشی محققان تحقيقات زيادی انجام دادهاند. برخی محققان به عوامل درونسازمانی مانند آموزش کارکنان و هماهنگی آنان با نوع فناوری مورد استفاده اشاره میکنند 8 و همکاران 0111(. از سوی ديگر و معتقدند سطح آوردن تکنولوژی در سازمان بايد متناسب با سطح توان کارمند باشد )لوئيس ورزش و تربيتبدنی از جمله مسائلی است که باتوجه به کارکردها و پيامدهايی که به همراه دارد مورد توجه دانشمندان بيشتر علوم میباشد )سيپل 0116(. 6 باتوجه به اينکه در بخش تربيتبدنی و ورزش امر سياستگذاری برعهده شورای عالی ورزش و شورای وزارت ورزش و جوانان است و برنامهريزی و قسمت قابل توجهی از اقدامات اجرايی مربوط به ساختوساز اماکن ورزشی دولتی و بهرهبرداری از آنها نظارت بر فعاليتهای ورزشی بخش تعاونی و بخش خصوصی تحقيقات و پژوهشهای مرتبط با ورزش توسعه و تعميم ورزش و پرورش نيروی بدنی و تقويت روحيه سالم در افراد تعليم و تربيت مربيان و داوران ارتقای سطح دانش علمی فنی و تخصصی کارکنان همگانی کردن ورزش ارتقای سطح ورزش قهرمانی و برگزاری رويدادهای ورزشی توسط وزارت ورزش و جوانان و ادارات کل ورزش و جوانان استانها انجام میشود توجه به مديريت منابع انسانی و بهرهوری ادارات ورزش و جوانان اهميت ويژهای دارد. بهعالوه در اغلب کشورها مديريت منابع انسانی مسائل خاصی را بهدليل محيط و ويژگیهای خاص و اهميت اجتماعی زياد آنها برای سازمانهای ورزشی مطرح میکند. اين امر به اين دليل است که ورزش دائما تحت بررسی دقيق عموم مردم رسانهها احزاب سياسی و حتی دولتها است )چالدورای و مادال 08(. 1855: 8 همچنين به لحاظ ارتباط مستقيم تربيتبدنی با فرهنگ اقتصاد اجتماع بهداشت سياست و همچنين تخصصی شدن تربيتبدنی در گرايشهايی مثل مديريت جامعه شناسی روانشناسی و غيره میتواند موضوع تحقيقات و پژوهشهای مهمی قرار گيرد. بنابراين باتوجه به اهميت موضوع سرمايه اجتماعی در عصر حاضر و تحقيقات کمی که در رابطه با اين موضوع در حيطه تربيتبدنی صورت گرفته است تحقيق حاضر بهدنبال پاسخ به اين سؤال میباشد که آيا بين سرمايه اجتماعی و بهرهوری کارکنان ادارات تربيتبدنی استان آذربايجان غربی ارتباط وجود دارد روششناسی روش تحقيق از نوعی توصيفی همبستگی میباشد که بهصورت ميدانی انجام گرفته است. جامعه آماری تحقيق را کليه کارکنان ادارات ورزش و جوانان استان آذربايجان غربی با مدرک حداقل ديپلم تعداد 58 نفر بهعنوان نمونه آماری مشخص شدند. ابزار جمعآوری دادهه یا سرمايه اجتماعی: برای گردآوری اطالعات مربوط به سرمايه اجتماعی از پرسشنامه 01 )111=N( تشکيل میدادند. با استفاده از جدول مورگان اين تحقيق شامل دو پرسشنامه بود: 1- پرسشنامه سؤالی محقق ساخته آشنا )1852( 1 - Brooks and Nafukho 2 - Uphoff and Wijayaratna 3 - Greve 4 - Salaran 5 - Lewis 6 - Seippel 7 - Chelladurai and Madella 952

5 استفاده شد. 11 سؤال از اين پرسشنامه مربوط به بعد شناختی و 11 سؤال مربوط به بعد ساختاری سرمايه اجتماعی میباشد. پايايی اين پرسشنامه توسط آشنا )1852: 48( 1/58 و محرم زاده و همکاران )1854( 1/58 گزارش شده است. 0- پرسشنامه بهرهوری: برای گردآوری اطالعات مربوط به بهرهوری از پرسشنامه بهرهوری با 20 سؤال که بر اساس سند راهبردی نظام جامع توسعه تربيتبدنی و ورزش کشور تدوين شده است استفاده شد. هر دو پرسشنامه در مقياس ليکرت در 8 طيف )خيلی کم= 1 تا خيلی زياد =8( نمرهگذاری میشوند. روايی صوری پرسشنامهها توسط پرسشنامهها در يک مطالعه مقدماتی بهروش ضريب آلفای کرونباخ به ترتيب 8 نفر از اساتيد مديريت ورزشی تأييد شد و پايايی 1/58 و 1/58 بهدست آمد. در اين پژوهش جهت تجزيه و تحليل داده از نرم افزار آماری SPSS.19 استفاده شد. از آمار توصيفی جهت برآورد فراوانی محاسبه ميانگين و انحراف معيار استفاده شد و برای تجزيه و تحليل فرضيات تحقيق نيز از ضريب همبستگی اسپيرمن )بهدليل رتبهای بودن دادهها( و باتوجه به نتيجه آزمون کولموگروف - اسميرنوف و نرمال بودن توزيع دادهها نتيجه آزمون دوربين واتسون و مستقل بودن خطاها از يکديگر و همچنين عدم همخطی دادهها از رگرسيون چندگانه در سطح معنیداری 1/18<p استفاده شد. یافتهها مشخصات آزمودنیها در جدول 1 نشان میدهد که %85/5 از افراد نمونه مرد و بقيه زن بودند. %01 آنها مجرد و %51 متأهل بودند و %81/5 کارکنان دارای مدارک ديپلم و %81/6 مدرک کاردانی و %81/6 مدرک کارشناسی و %8 مدرک کارشناسیارشد داشتند. بررسی ميزان سابقه کار نمونههای آماری نشان میدهد که %81/5 کارکنان کمتر از 11 سال سابقه داشته و %81/5 بين 11 تا 01 سال و بقيه باالی 01 سال سابقه کار داشتند. همچنين ميانگين سنی آنها 88/48 سال بود. جدول 9- مشخصات جمعيتشناختی آزمودنیها متغیر فراوانی درصد فراوانی 85/5 01/ جنسيت مرد زن وضعيت تأهل مجرد متأهل 81/5 08 ديپلم 81/6 81/ مدرک تحصيلی کاردانی کارشناسی 8 6 کارشناسیارشد 81/5 08 کمتر از 11 سال 81/5 08 سابقه کاری 11 تا 01 سال 86/6 81 باالی 01 سال 88/48 ± 11/12 ميانگين سن يافتههای توصيفی متغيرهای تحقيق در جدول 0 آورده شده است. همانطور که مشاهده میشود ميانگين کليه متغيرهای تحقيق کمتر از حد ميانی میباشد بهعبارت ديگر سرمايه اجتماعی و ابعاد آن و همچنين بهرهوری کارکنان ادارات ورزش و جوانان استان آذربايجان غربی از وضعيت مطلوبی برخوردار نيست. 959

6 جدول 2- ميانگين و انحراف معيار متغيرهای تحقيق انحراف معیار میانگین متغیرها 1/55 0/ 85 بعد شناختی سرمايه اجتماعی 1/84 0/ 28 بعد ساختاری سرمايه اجتماعی 1/41 0 / 85 کل سرمايه اجتماعی 1/54 0/ 86 بهرهوری جدول 8 نتيجه آزمون همبستگی اسپيرمن را بين سرمايه اجتماعی و ابعاد آن با بهرهوری نشان میدهد. اين نتايج حاکی از آن است که بين سرمايه اجتماعی و بهرهوری رابطه مثبت و معنیداری وجود دارد )1/868 =r 1/111=p(. همچنين ابعاد شناختی و ساختاری سرمايه اجتماعی نيز با بهرهوری رابطه مثبت و معنیدار دارند )بهترتيب =r 1/224 1/111=p =r 1/828 1/111=p(. پس هرچه سرمايه اجتماعی کارکنان افزايش يابد بهرهوری آنان نيز افزايش میيابد. الزم به ذکر است که بعد شناختی سرمايه اجتماعی همبستگی بيشتری با بهرهوری دارد. جدول 3- آزمون همبستگی بين سرمايه اجتماعی و ابعاد آن با بهرهوری متغیرها ضریب همبستگی )r( بهرهوری سطح معنیداری 1/111 1/ 224 بعد شناختی سرمايه اجتماعی 1/111 1/ 828 بعد ساختاری سرمايه اجتماعی 1/111 1/ 868 کل سرمايه اجتماعی همانطور که در جدول 2 مشاهده میشود نتايج حاصل از تحليل رگرسيون چندگانه را نشان میدهد که ابعاد ساختاری و شناختی سرمايه اجتماعی میتوانند به ميزان 08/1 درصد واريانس بهرهوری را تبيين نمايند )18/18=F 1/111=p(. جدول 4- نتايج تحليل رگرسيون چندگانه بين ابعاد سرمايه اجتماعی با بهرهوری شاخص R 2 R p F p t β B منبع بعد ساختاری 1 /18 0 / / / /081 1 / / / 18 بعد شناختی 1 /111 2 / / / 888 بحث و نتیجهگیری در جهان امروز موفقيت و کاميابی سازمانها و جوامع مختلف در گرو کاربرد و استفاده بهينه از انواع سرمايههای موجود میباشد. اين در حالی است که امروزه توفيق سازمانها را نمیتوان تنها در انباشت ثروت مادی و تجهيز به آخرين امکانات فيزيکی و فناوریهای اطالعاتی و ارتباطی ارزيابی کرد. زيرا سرمايههای مالی فيزيکی و انسانی بدون سرمايه اجتماعی فاقد کارايی مؤثرند )فقيهی و فيضی 1858(. نتايج تحقيق نشان داد که بين سرمايه اجتماعی و بهرهوری رابطه مثبت و معنیدار وجود دارد که با نتيجه تحقيقات بروکز و نافوکو )0116( ساباتينی )0115( گريو و همکاران )0111( و آپهوف و ويجیآراتنا )0111( همخوانی دارد. بهعبارتی هرچه سرمايه اجتماعی کارکنان افزايش يابد بهرهوری آنان نيز افزايش میيابد. زيرا سرمايه اجتماعی به پيوندها و ارتباطات ميان اعضای يک شبکه بهعنوان يک منبع باارزش اشاره دارد که با خلق هنجارها و اعتماد متقابل موجب تحقق اهداف اعضا و افزايش بهرهوری میشود. گريو و همکاران 952

7 )0111( بيان میکنند که سرمايه اجتماعی بهعنوان سرمايه انسانی در تعيين بهرهوری مهم است. البته عابدين در تحقيق خود )1858: 114( نشان داد که بين سرمايه اجتماعی و ميزان بهرهوری در شعب بانک سپه استان کردستان رابطه معنیدار وجود ندارد. اين عدم همخوانی احتماال بهدليل ارزيابی بهرهوری بهصورت کمی در تحقيق ذکر شده و تفاوت سرمايه اجتماعی در فرهنگها و ابعاد جغرافيايی مختلف میباشد. يکی از اثرات سرمايه اجتماعی افزايش بهرهوری نيروی انسانی سازمانهاست )نيکچه فراهانی و نظری 1858(. در سازمانها سرمايه اجتماعی منبع مهمی از بهرهوری بهشمار میرود. برای اين که کارها انجام گيرد الزم است که کارکنان توصيهها و پشتيبانیهای ديگران را فراتر از ساختار سلسلهمراتبی بهکاربندند. هر چند سلسله مراتب ابزار قدرتمند بهکارگيری ديگران است ولی زيردستان ممکن است بر بازده نهايی از راه تأخير در اجرای دستورها تأثير بگذارند و با رفتارهای فرصت طلبانه تا حدودی با تصميمات مقابله کنند. همچنين همانگونه که ماهيت مشاغل با گذر زمان کامل میشود کارتيمی ضرورت میيابد. اعتماد صرف به ساختار 1 و همکاران 0111(. فرماندهی و کنترل يا رويههای عملياتی استاندارد موفقيت را تضمين نمیکند )گريو )1444( 0 انجام دادند دريافتند که بين سرمايه اجتماعی و تعهد کارکنان انعطاف پذيری سازمان طبق تحقيقی که لينا و وان بيورن اداره مناسب اعمال و ايجاد سطوح بااليی از سرمايه مفهومی رابطه مثبت و معنیداری بر قرار است. بنابراين اگر کارکنان سرمايه اجتماعی باالتری داشته باشند عملکرد سازمانی بهتری خواهند داشت و در نتيجه بهرهوری ارتقا میيابد. بهطوری که معمارزاده و همکاران )1855( نشان دادند بين سرمايه اجتماعی و عملکرد کارکنان رابطه معنیدار وجود دارد. همچنين نتايج نشان داد که بين بعد ساختاری سرمايه اجتماعی با بهرهوری رابطه مثبت و معنیدار وجود دارد و بعد ساختاری سرمايه اجتماعی میتواند بهطور معنیدار بهرهوری کارکنان را پيشبينی نمايد. بهدليل اينکه روابط شبکهای با ايجاد کانالهای ارتباطی تصميم- گيری گروهی را تسهيل و زمان و هزينه مربوطه را کاهش میدهد میتواند بر بهرهوری تأثير گذاشته و آن را افزايش دهد. با ايجاد ساختار سازمانی مناسب و روابط عمودی و افقی که موجب افزايش تصميمگيری و کار گروهی شود میتوان تالشها و فعاليتهای کارکنان را تحت تأثير قرار داد و بهرهوری کارکنان را ارتقا داد )نيکچه فراهانی و نظری 1858(. گريو و همکاران )0111( بيانمیکنند هرچند ساختارهای سازمانی بهمنظور هماهنگکردن کارهای تخصصی ايجاد میشوند با اينحال از آنجا که ساختارهای سازمانی نمیتواند برای تمام پيشامدهای احتمالی برنامه داشته باشد هماهنگی فوری با استفاده از سرمايه اجتماعی بسيار مهم است. بهاينمنظور سازمانها متخصصينی را و بهکارمیگيرند که مولد بوده دارای تعامل باشند و از قابليت تسهيم دانش بهرهمند باشند. اين ارتباطات غيررسمی بسيار کارآمدتر از ساختارهای رسمی در پيداکردن همکاران مناسب برای اجرای کارها و وظايف هستند. همچنين اين ساختارها انعطافپذير هستند و میتوانند به سرعت بر روی انجام وظايف جديد متمرکز شوند. بهعالوه نتايج نشان داد که بين بعد شناختی سرمايه اجتماعی با بهرهوری رابطه مثبت و معنیدار وجود دارد و بعد شناختی سرمايه اجتماعی میتواند بهرهوری کارکنان را بهطور معنیدار پيشبينی نمايد. درصورتیکه کارکنان به يکديگر اعتماد داشته باشند همکاری و همياری گروهی بيشتری خواهند داشت و زمان کمتری را صرف حراست و حمايت از خود جهت استثمار نشدن در تعامالت با ديگران میکنند درنتيجه اطالعات و ايدههای خود را آسانتر به هم منتقل میکنند و میتوانند از اين طريق بهرهوری را افزايش دهند. تعامالت اجتماعی ممکن است بر انگيزش و تالشهای کارکنان تأثير بگذارد. بسياری از مطالعات نشان میدهند که اگر تعامالت انسانی بين نيروی کار بسيار راحت و برمبنای اعتماد باشد کارکنان تمايل بيشتری دارند که حداکثر تالش خود را انجام دهند )نيکچه فراهانی و نظری 1858(. هرچند هنجارها اعتماد ارزشها و نگرشها در اصل فردی هستند اما معموال منعکس کننده نمادها و معانی مشترک در فرهنگ 1 - Greve 2 - Leana and Van Buren 953

8 و يا خردهفرهنگها هستند. صداقت نگرش يکپارچه و باور به عدالت محيطی را ايجاد و حفظ میکنند که در آن کارهای جمعی متقابال سودمند میشوند )آپهوف و ويجی آراتنا 0111(. بهطورکلی نتايج اين تحقيق و ساير تحقيقات نشان میدهند که رابطه مستقيم و معنیدار بين سرمايه اجتماعی و کارآفرينی مشارکت ورزشی بهرهوری بهرهوری کاری تعهد کارکنان و رشد اقتصادی وجود دارد. بدين معنی که افزايش يا کاهش ميزان سرمايه اجتماعی در سازمان باعث افزايش يا کاهش متغيرهای مذکور خواهد شد. سرمايه اجتماعی مناسب قادر است تا هزينههای تبادالت و تعامالت درونسازمانی نظير انجام مذاکرات و جلسات و کارهای گروهی کنترل و نظرات از طريق سلسله مراتب و مقررات بوروکراتيک و کندی ناشی از آن را در حد قابلتوجهی کاهش دهد و موجب میشود که زمان و سرمايه بيشتری اختصاص به فعاليتهای اصلی پيدا کرده و در کاهش هزينههای مديريتی و توسعه اجتماعی و سازمانی بسيار مؤثر میباشد )آشنا 1852 : 11(. بهعالوه با توجه به مطالعات انجامشده در مورد بهرهوری وجود اين متغير در سازمان باعث افزايش عملکرد و اجرا کارايی و اثربخشی نفوذ بهتر باالدست و رضايت شغلی کارکنان میشود. مثال نادريان و همکاران )1856( در تحقيق خود نشان دادند که عوامل درونسازمانی بيشتر از عوامل برونسازمانی در ارتقای سطح بهرهوری سازمانهای ورزشی نقش دارند و هدفگذاری برای برنامههای ورزشی آموزش نيروهای انسانی و اصالح ساختارهای سازمانی بيشترين تأثير را در بهرهوری سازمانهای ورزشی دارند. صداقتی و همکاران )0118( نيز نشان دادند اعتماد کارکنان به يکديگر بر افزايش بهرهوری منابع انسانی در فدارسيونهای ورزشی تأثير گذارند. باتوجه به نتايج تحقيق میتوان با افزايش مشارکت کارکنان در فعاليتهای گروهی و کارهای تيمی تشويق و تشکيل گروهها و انجمنهای تخصصی و حرفهای در ادارات بهبود فرآيند ارتباطات و تعامالت ميان کارکنان و مديران و ايجاد فرهنگ تفاهم و همکاری ايجاد برنامههای تفريحی و سياحتی درجهت افزايش روابط رو در رو تقويت هنجارهای غير رسمی در سازمان ايجاد و اجرای نظام پيشنهادات و افزايش تعهد کارکنان سرمايه اجتماعی و درنتيجه بهرهوری را در کارکنان ادارات ورزش و جوانان توسعه داد. امروزه بهرهوری و کارايی ارزشمندترين جايگاه را نزد مديران دارد و همه در جستجوی کارايی بيشتر و اثر بخشی افزونترند و دستاوردهای جديد علم مديريت نيل به کارايی باال در سازمانها را مرهون توسعه منابع انسانی میداند. اطالعات حاصل از تحقيق میتواند به مسئولين و دستاندرکاران تربيتبدنی کمک نمايد تا اهميت سرمايههای اجتماعی کارکنان )دانش ادراک و انتظارات مشترک درباره الگوهای تعامالتشان( را در سازمان درک نموده و به رشد آن همت گمارند. منابع آشنا مصطفی. )1852(. بررسی رابطه سرمايه اجتماعی و کار آفرينی سازمانی در واگن پارس اراک. پاياننامه کارشناسی ارشد دانشگاه تهران دانشکده مديريت. اسدی حسن..81 اسدی حسن و رهاوی رزا )1851(. رابطه فرهنگ سازمانی با بهرهوری مديران سازمانی تربيتبدنی جمهوری اسالمی ايران. نشريه حرکت 84-8 )1858(. رابطه فرهنگ سازمانی با بهرهوری مديران تربيتبدنی آموزش و پرورش کشور. نشريه حرکت 01 اهلل وردی مصطفی فرح آبادی سيد محمد احسان و سجادی حانيه السادات. انسانی از ديدگاه مديران ميانی دانشگاه علوم پزشکی اصفهان. فصلنامه بيمارستان )8 4 و 2( چالدورای پاکيانتان و مادال آلبرتو. )1854(. اولويت بندی عوامل مؤثر بر بهره وری منابع )0116(. مديريت منابع انسانی در سازمانهای ورزشی المپيک. ترجمه عليرضا اميدی سميه صفری و اسماعيل اسکندری )1855( چاپ اول تهران انتشارات بامداد کتاب. 954

9 سيد عامری مير حسن. حرکت شارع پور محمود و حسينی راد علی. 18 ساله شهر بابل(. نشريه حرکت طاهری شهنام. عابدين پويا. )1858(. رابطه فرهنگ سازمانی با بهرهوری مديران ادارات تربيتبدنی استان آذربايجان شرقی و غربی. نشريه )1858(. بررسی رابطه بين سرمايه اجتماعی و مشارکت ورزشی )مطالعه موردی شهروندان )1841(. بهرهوری و تجزيه و تحليل آن در سازمانها )مديريت بهرهوری فراگير(. چاپ اول تهران نشر هستان. )1858(. بررسی رابطه سرمايه اجتماعی با ميزان بهرهوری در شبکه بانکی. پاياننامه کارشناسی ارشد دانشگاه آزاد اسالمی واحد سنندج دانشکده علوم انسانی. علوی سيد بابک. )1851( نقش سرمايه اجتماعی در توسعه. ماهنامه تدبير غفاری غالمرضا و اونق ناز محمد. ايران فقيهی ابوالحسن و فيضی طاهره. کارگر غالمعلی گودرزی محمود اسدی حسن و هنری حبيب. )1858(. سرمايه اجتماعی و کيفيت زندگی )مطالعه موردی شهر گنبد کاووس(. مطالعات اجتماعی )1858(. سرمايه اجتماعی: رويکردی نو در سازمان. نشريه دانش مديريت بهرهوری از ديدگاه خبرگان و ارايه مدل بهرهوری. نشريه حرکت ماجدی سيد مسعود و لهسايی زاده عبدالعلی. زندگی: مطالعه موردی در روستاهای استان فارس. نشريه روستا و توسعه مشرف جوادی بتول مظفری مير احمد و طالبی ناهيد. و کارشناسان و ارائه الگو. نشريه علوم حرکتی و ورزش محرمزاده مهرداد. دانشگاهی. )1858(. تحليل وضعيت اماکن ورزشی کشور و تعيين عوامل موثر بر )1858(. بررسی رابطه بين متغيرهای زمينهای سرمايه اجتماعی و رضايت از کيفيت )1858(. عوامل موثر بر افزايش بهرهوری سازمان تربيتبدنی از ديدگاه مديران )1858(. تئوریهای مديريت )مبانی و نظريهها برای برنامهريزی تربيت بدنی(. چاپ دوم اروميه انتشارات جهاد محرمزاده مهرداد کاشف مير محمد و بهنوش شيما. تربيتبدنی استان آذربايجان غربی. نشريه پژوهش در علوم ورزشی معمارزاده غالمرضا عطايی محمد و اکبری احمد. توسعه و تحول )1854(. بررسی رابطه سرمايه اجتماعی و کار آفرينی سازمانی در اداره کل )1855(. بررسی نقش سرمايه اجتماعی بر بهبود عملکرد کارکنان. نشريه مديريت مقدس علی اصغر و احمدی خديجه. )1851(. بررسی جامعه شناختی عوامل موثر بر بهرهوری کادر اداری سازمانهای دولتی در شيراز. فصلنامه علوم اجتماعی و انسانی دانشگاه شيراز نادريان جهرمی مسعود امير حسينی احسان و سلطان حسينی محمد. ورزشی شهر اصفهان. نشريه حرکت نيکچه فراهانی حميد و نظری غالمرضا. )1856(. بررسی عوامل موثر بر افزايش بهرهوری سازمانهای )1858(. نقش سرمايه اجتماعی در بهرهوری نيروی کار. ماهنامه تدبير Ambrose, L. M. (2002). Contemporary Justice Research: A new look at a familiar question. Organizational Behavior and Human Decision Processes, 89(1), Bolino, M. C., Turnley, W. H., & Bloodgood, J. M. (2002). Citizenship behavior and the creation of social capital in organizations. Academy of management review, 27(4), Brooks, K., & Nafukho, F. M. (2006). Human resource development, social capital, emotional intelligence: any link to productivity? Journal of European Industrial Training, 30(2),

10 Chalip, L. (2006). Towards social leverage of sport events. Journal of Sport & Tourism, 11(2), Darcy, S., Maxwell, H., Edwards, M., Onyx, J., & Sherker, S. (2014). More than a sport and volunteer organization: Investigating social capital development in a sporting organization. Sport Management Review, Available online 28 February 2014 (In Press). Francis, P. (2002). Social capital at the World Bank: strategic and operational implications of the concept. Social Development Strategy Paper, World Bank, Available at: worldbank. org/essd/essdext. nsf/62docbyunid /859A26E9E5E3400B85256C E, 34. Greve, A., Benassi, M., & Sti, A. D. (2010). Exploring the contributions of human and social capital to productivity. International Review of Sociology, 20(1), Jarvie, G. (2003). Communitarianism, Sport and Social Capital Neighbourly Insights into Scottish Sport. International Review for the Sociology of Sport, 38(2), Leana, C. R., & Van Buren, H. J. (1999). Organizational social capital and employment practices. Academy of management review, 24(3), Lewis, D., Brazil, K., Kruger, P., Lohfeld, L., & Tjam, E. (2001). Extrinsic and intrinsic determinants of quality of work life. Leadership in Health Services, 14(2), Lock Lee, L. (2005). Social Capital Measurement as a Proxy for Intellectual Capital Measures, in Knowledge Management Tools and Techniques: Practitioners and Experts Evaluate KM Solutions. Madanmohan Rao (ed.), Butterworth-Heinemann, Requena, F. (2003). Social capital, satisfaction and quality of life in the work place. Social Indicators Research, 61(3), Sabatini, F. (2008). Does social capital improve labor productivity in Small and Medium Enterprises? International Journal of Management and Decision Making, 9(5), Salaran, M. (2010). Research productivity and social capital in Australian higher education. Higher Education Quarterly, 64(2), Sedaghati, S., Pooyanfard, A. R., Ganjoie, F. A., & Zarei, A. (2013). Factor Increasing the Productivity of Human Resources and Sport Federations in Iran. Journal of Basic and Applied Scientific Research, 3(3), Seippel, O. (2006). Sport and social capital. Acta Sociologica, 49(2), Stone, W., & Hughes, J. (2002). Social capital: Empirical meaning and measurement validity research paper. Australian Institute of Family studies, Available at: Uphoff, N., & Wijayaratna, C. M. (2000). Demonstrated benefits from social capital: the productivity of farmer organizations in Gal Oya, Sri Lanka. World Development, 28(11), Zhang, Q., & Fung, H. G. (2006). China's social capital and financial performance of private enterprises. Journal of Small Business and Enterprise Development, 13(2), به این مقاله این گونه استناد کنید: خضرپور خسرو مازياری محمد و صابونچی رضا. )1848(. رابطه سرمايه اجتماعی و بهرهوری کارکنان ادارات ورزش و جوانان استان آذربايجان غربی. نشريۀ مديريت منابع انسانی در ورزش 1)0(

11 2014 / Vol. 1 / No. 2 / Pages Journal of Human Resource Management in Sport University of Shahrood The Relationship between social capital and productivity among personnel of Sport and youth administrations in West Azerbaijan Province Khosrow Khezerpoor 1, Mohammad Mazyari 2, Reza Sabonchi 3 1 M.A. in Physical Education and Sport Sciences, Islamic Azad University Brojerd Branch 2 M.A. in Sport Management, Urmia University 3 Assistant Professor, Islamic Azad University Brojerd Branch Received: 24 May 2014 Accepted: 18 June 2014 Abstract Objective: The purpose of the study was to investigate relationship between social capital and productivity among Personnel of Sport and youth Administrations in West Azerbaijan Province. Methodology: The method of study was descriptive - correlation. The statistical population includes the administrations of Sport and Youth staff of Azerbaijan Province whose education degree was at least diploma (N=110), the sample size Using Morgan sampling table was determined 85 persons (n=85). For data collection, two instruments were used including a questionnaire of social capital that consisted of 20 questions, and a questionnaire of productivity with 42 questions. The face validity of the questionnaire was confirmed and their reliability with Cronbach s alpha test was obtained 0.87 and 0.83 respectively. The data were analyzed by Spearman and multiple-regression tests. Results: Results showed that, there are positive and significant relationships between social capital with productivity (r=0.367, p=0.001), between cognitive dimension of social capital with productivity (r=0.449, p=0.001), and structure dimension of social capital with productivity (r=0.347, p=0.001). Also, the results of multiple regression showed that the structure and cognitive dimensions of social capital predict 23.1 of the variance of productivity (F=15.03, p=0.001). Conclusion: According to the results of this study, in order to increase the productivity of staff, paying attention to social capital is an inevitable case. Keywords: Social capital, Productivity, Administrations of Sport and Youth. To cite this article: Khezerpoor, k., Maziyari, M., & Sabonchi, R. (2014). The Relationship between social capital and productivity among personnel of Sport and youth administrations in West Azerbaijan Province. Journal of Human Resource Management in Sport, 1(2),